Opmerkelijke (oud) inwoners

Op 7 Oktober 1989 onthulde Mr M.A. Vis uit Elizabeth Field, South Australia, in het beeldschone Zeeuwse dorpje Noordgouwe het naambordje van een straat die naar hem genoemd werd: de Merientje Visstraat. Meer dan 36 jaar later toonde een Zeeuwse gemeente dat de mensen van nu nog niet vergeten zijn wat zich afspeelde in de eerste dagen van Februari 1953.

Op uitnodiging van de gemeente Brouwershaven waartoe Noordgouwe behoort, waren wij bij dit feestelijk gebeuren aanwezig en omdat Merientje een bescheiden mens is gebleven, hebben we de historie uit de mond van andere inwoners van de gemeente opgetekend. Vooral de Heer J.A. Rotte was een uitstekende bron van inlichtingen: hij was op die gedenkwaardige nacht ooggetuige (als een van de velen die zakken zand aansjouwde) en is door zijn vroegere functie als griffier van het Waterschap natuurlijk uitstekend op de hoogte van wat we “waterkeringen” noemen.

De Vloed
In het weekend van 2/3 Februari 1953 vond de overstromingsramp die de Zeeuwen eenvoudig “de Vloed” noemen plaats. Op Schouwen-Duiveland liep een grote polder onder, maar een binnendijk hield stand – tot in de nacht van Maandag. Pogingen het gat met zandzakken te dichten faalden omdat de zakken wegspoelden. Merien Vis daalde toen als vrijwilliger in het gat af, met een touw om zich heen zodat hij niet door het woedende water zou worden weggespoeld. Hij sloeg paaltjes in de bodem van het gat, waardoor de zandzakken werden vastgehouden en op die manier werd de dijk weer gedicht. Het belang was niet alleen dat de dorpjes achter die dijk gespaard bleven, maar ook dat de dijk als enige verbindingsweg tussen Zierikzee en Brouwershaven de hulpverlening mogelijk maakte.

Herinnering leeft voort
In het najaar van 1953 emigreerde het gezin Vis naar Australië, waar Merientje nu van zijn pensioen van de spoorwegen geniet. In die herfst werd ook het laatste gat in de dijken gedicht en toen het leven weer zijn gewone gang hernam ontstond het idee in de gemeente de gebeurtenissen te herdenken in de vorm van twee schilderijen: een dat het leven op het eiland uitbeeldt, en een dat het dichten van het gat weergeeft. Op dat laatste staat “de man in het gat” – Merien Vis, die daar in Australië niets van wist. Maar er zijn nu eenmaal veel contacten over en weer, en zo leidden de herinneringen aan die ramp er uiteindelijk toe dat het gezin Vis werd voorgesteld aan Hare Majesteit Koningin Beatrix en Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Claus tijdens hun bezoek aan Australië – en tot de onthulling van het naambordje.

Toen en nu
“De Vloed” leverde de aanzet tot het Deltaplan, dat onder andere de vroeger zo geïsoleerde eilanden veel gemakkelijker bereikbaar maakte. Maar ook de lokale schade moest worden hersteld, en het zout in de landbouwgronden zou nog lang blijven doorwerken. Nu ziet de bezoeker in het algemeen geen sporen meer van die ramp, en Zeeland heeft zich ontwikkeld tot een toeristenbestemming van de eerste orde. In de gezellige drukte na de officiële plechtigheid vroegen we de familie Vis naar hun indrukken van Zeeland nu, en Merientje vatte het zo samen: “Wij en onze kinderen voelen ons al heel lang volkomen in Australië “thuis”. maar als we zien wat er hier in Zeeland is gebeurd zijn we er net zo trots op alsof we het zelf hadden gedaan, en we zijn dankbaar dat we deze dag hier hebben mogen meemaken!”